Hôm trước trong nhóm cộng đồng có bạn post lên hỏi về việc làm di chúc, rồi living trust này nọ thì có người trả lời rất đơn giản.
Thế nhưng đây là câu trả lời đúng cho người có di sản rất ít. Còn câu trả lời cho chủ post thì mình sẽ viết ở một bài khác nữa.
Quy trình chứng thực di chúc ở Virginia được luật sư James Williams tả lại trong bài viết này. Mình xin dịch lại cho các bạn dễ đọc.
Dưới đây là bài dịch:
Theo AARP, 60% người lớn ở Mỹ không có di chúc.
Nếu như một người mất không có di chúc ở Virginia, luật thừa kế của bang sẽ quyết định ai thừa hưởng tài sản.
Trong bài viết này, chúng tôi sẽ liệt kê ra 7 bước bạn cần tuân theo để sắp xếp di sản của người thân đã mất mà không có di chúc ở Virginia.
Nội dung:
Bước 1: Thở
Bước 2: Lập danh sách người thừa kế
Bước 3: Tập hợp các giấy tờ cần thiết.
Bước 4: Nộp thông tin cho Circuit Court (Tòa án lưu động) (Virginia không có tòa án chứng thực di chúc riêng biệt. Di chúc phải được chứng thực tại tòa lưu động ở quận hoặc thành phố nơi người quá cố cư trú vào thời điểm qua đời.)
Bước 5: Quá trình kiểm tra, xác thực thông tin.
Bước 6: Chia di sản
Bước 7: Đóng hồ sơ di sản
Các câu hỏi thường gặp trong Kế thừa di sản không di chúc ở Virginia.
Kết bài
Bước 1: Thở
Đầu tiên, bạn không cần gấp gáp. Virginia không có quy định thời gian giới hạn cho việc giải quyết di sản.
Bạn vẫn có thời gian để gặm nhấm nỗi buồn và sắp xếp công việc của mình trước khi bắt đầu sắp xếp di sản.
Tuy nhiên, tòa án Virginia thường khuyên bạn nên bắt đầu quá trình sắp xếp di sản từ 1 tuần đến 30 ngày sau đám tang.
Đây là bởi vì, sau một thời gian nhất định, các bên khác (chẳng hạn như chủ nợ, hoặc trong vài trường hợp, một tổ chức không lợi nhuận nào đó thay mặt cho người đã mất) có thể bắt đầu quá trình chứng thực mà không cần có bạn.
Bước 2: Lập danh sách người thừa kế
Kế tiếp, bạn nên lập danh sách những người thừa kế mà có thể yêu cầu quyền thừa hưởng di sản.
Nếu người thân của bạn mất mà không có di chúc, Luật Virginia liệt kê thứ tự cụ thể những người thừa kế dựa theo quan hệ của họ với người đã mất:
1. Người phối ngẫu còn sống, trừ khi người đã mất có con với người khác. Trong trường hợp này, tất cả con của người đã mất sẽ được hưởng 2/3 di sản (bao gồm con của người đã mất với người bạn đời trước kia), trong khi người phối ngẫu hiện tại sẽ được nhận 1/3 di sản.
2. Nếu như không có người phối ngẫu, vậy thì người thừa hưởng là các con của người đã mất và cháu (nếu con mất).
3. Nếu như không có con và người phối ngẫu, vậy thì lúc này mới tới lượt cha mẹ của người đã mất.
4. Nếu cha mẹ của người đã mất cũng không còn sống, vậy thì tới lượt anh chị em của người đã mất và con cái của họ.
5. Nếu như không có ai phù hợp với tiêu chí kể ở trên, thì di sản sẽ được chuyển đến cho ông bà của người đã mất, cô cậu chú dì, ông bà cố, v.v... như liệt kê trong luật của Virginia.
Ví dụ, nếu ngư người đã mất có người phối ngẫu và không có con cái gì cả thì 100% di sản sẽ được người phối ngẫu thừa hưởng.
Nếu như người đã mất chỉ có con, không có người phối ngẫu, di sản sẽ được chia ra cho các con.
Trong nhiều trường hợp hiếm có khi mà quá trình thừa kế này không xuất hiện người thân nào, di sản sẽ thuộc về bang Virginia.
Có vài trường hợp đặc biệt mà bạn nên biết:
- Con nuôi được quyền thừa kế ngang như con ruột.
- Con bảo hộ và con riêng chỉ có thể yêu cầu một phần di sản nếu như họ có giấy tờ nhận nuôi hợp pháp. Nếu như bạn muốn con bảo hộ (foster child) hoặc con riêng được thừa hưởng di sản của bạn, bạn phải đặc biệt nhắc đến trong di chúc.
-Cháu chỉ có thể thừa kế nếu như cha/mẹ của họ (tức là con của người mất) không còn sống để thừa kế một phần di sản. Nếu như người mất có nhiều cháu, mỗi người sẽ được thừa kế tỉ lệ bằng nhau của phần di sản ban đầu mà cha/mẹ đã mất của họ đáng lẽ được thừa kế, như bạn thấy ở trên hình dưới đây.
 |
| Các cháu sẽ chỉ được thừa kế nếu như cha/mẹ của mình (tức là con của người đã mất) không còn sống để nhận quyền thừa kế. |
Bởi vì gia đình có thể phức tap, ệc lập danh sách đầy đủ những người thừa kế sẽ giúp ích cho việc phân chia tài sản một cách suôn sẻ.
Bước 3: Thu thập các giấy tờ cần thiết
Kế tiếp, bạn nên chuẩn bị cho quá trình chứng thực.
"Probate" là một thuật ngữ pháp lý đề cập đến quá trình phân chia tài sản của một cá nhân sau khi qua đời.
Có một số giấy tờ bạn cần phải thu thập trước khi bắt đầu nộp đơn xin chứng thực di chúc.
Giấy chứng tử (Death Certificate)
Trong đa số mọi trường hợp, nhà tang lễ có thể đại diện bạn nhận giấy chứng tử.
Bạn sẽ cần có giấy chứng tử này để bắt đầu quá trình chứng thực, để thay đổi quyền sở hữu các tài khoản chung, và tìm được ngày của giá trị chết của các khoản đầu tư (date of death values for investments).
[Chú thích thêm của mình: giá trị thị trường hợp lý (the fair market value-FMV) được tính toán bằng cách sử dụng số trung bình của FMV từ ngày giao dịch trước và ngày giao dịch sau ngày mất.]
Quy tắc chung là bạn cần giấy chứng tử cho mỗi tài sản như xe, nhà, tài khoản ngân hàng, cũng như dư vài bản cho những thứ như đồng bảo hiểm và phúc lợi người sống sót của cựu chiến binh.
Trong đa số trường hợp, điều này có nghĩa là bạn cần yêu cầu ít nhất từ 8 đến 12 bản sao giấy chứng tử.
Mọi thông tin thuế liên quan đến di sản
Bạn phải thay mặt người đã mất để điền hồ sơ khai thuế cuối cùng, và đây là một phần của quá trình chứng thực.
Chúng tôi sẽ nói kỹ hơn về các loại thuế cần thiết bạn cần khai báo ở bước 6 dưới đây, nhưng bạn có thể khai báo các loại thuế này càng sớm càng tốt.
Một danh sách tất cả người có khả năng thừa kế-
Đây là danh sách mà bạn đã làm ở bước trước.
Bảng kiểm kê tất cả tài sản và nợ
Một trong những phần tốn thời gian nhất của quá trình chứng thực là lập ra bảng kiểm kê tất cả tài sản và nợ của người đã mất.
Điều sáng suốt là bạn bắt đầu quá trình này sớm, đặc biệt nếu như bạn nghĩ rằng di sản có giá trị ít hơn $50,000.
Bước 4: Nộp hồ sơ lên tòa án lưu động (Circuit Court)
Sau khi bạn đã có được tất cả (hoặc hầu hết) các giấy tờ liệt kê ở trên, bạn nên đem đến tòa án lưu động ở county hoặc thành phố vốn là nơi ở cuối cùng của người mất.
Nếu như bạn không biết nơi sống cuối cùng của họ ở đâu, bạn có thể chọn county hoặc thành phố mà họ có bất động sản.
Thêm nữa, bạn nên đặt hẹn trước với thư ký (Clerk) của County hoặc thành phố.
Thư ký địa phương là điểm liên lạc mấu chốt xuyên suốt quá trình chứng thực, và có thể đưa ra lời khuyên giúp bạn về quá trình chứng thực chung.
Bạn có thể tìm thông tin liên lạc về các Thư ký ở mỗi thành phố và County trên trang web Hệ thống tư pháp của Virginia.
Bước 5: Quá trình đánh giá xác thực
Bất cứ khi nào một người mất, tòa án sẽ chỉ định một người thi hành án (an executor) hoặc người quản lý (an administrator) để sắp xếp di sản của họ.
Người thi hành án (executors) là những cá nhân được ghi tên cụ thể trong di chúc để đảm nhận trách nhiệm thực hiện di chúc (will) và di chúc cuối cùng (testament) của người quá cố.
[Will và testament là hai thuật ngữ được dùng thay thế cho nhau. Theo truyền thống, "will" áp dụng cho bất động sản, trong khi "testament" áp dụng cho tài sản cá nhân.]
Người quản lý (administrators) là những cá nhân được chỉ định bởi tòa án để sắp xếp di sản nếu như người đó mất mà không có di chúc.
Vì lý do này, điều đầu tiên mà Thư ký sẽ yêu cầu bạn làm là đề cử tên một người quản lý để sắp xếp di sản.
Nếu chỉ có một người quan tâm công việc này, tòa án thường chỉ định họ làm người quản lý.
Nếu như có vài người quan tâm, tòa án sẽ quyết định người quản lý dựa trên vài yếu tố, chẳng hạn như mối quan hệ với người mất và liệu họ có khả năng đảm đương được công việc không.
Một điều quan trọng cần lưu ý là nếu như bạn bắt đầu quá trình chứng thực di chúc trong vòng 30 ngày kể từ ngày mất, tòa án sẽ chỉ chấp thuận người quản lý nếu có sự đồng thuận của tất cả những người thừa kế khác.
Sau 30 ngày, tòa án thường chấp thuận người đầu tiên đủ năng lực mà xung phong nhận việc.
Tuy nhiên, bạn chỉ cần trải qua quá trình xác nhận năng lực nếu như tài sản có giá trị từ $50,000 trở lên.
Đối với những di sản có giá trị dưới $50,000, Thư ký thường cho phép những người thừa kế tự phân chia di sản theo ý họ (miễn là việc phân chia công bằng).
Bước 6: Phân chia di sản
Đầu tiên, việc quan trọng cần lưu ý là có vài tài sản không trải qua quá trình chứng thực.
Ví dụ như, bởi vì bảo hiểm nhân thọ có tên người thừa kế, nên tiền bồi thường sẽ được chuyển trực tiếp cho người đó.
Tương tự, bất kỳ tài khoản về hưu nào, IRA, và các tài khoản được đánh dấu là "chi trả khi qua đời" ("payable on death") hoặc "chuyển khoản khi qua đời" ("transfer on death") cũng sẽ được chuyển cho người thụ hưởng được ghi tên trên tài khoản.
Xin lưu ý thêm, đây là lý do tại sao quỹ tín thác khi còn sống (living trust) là công cụ quan trọng để bảo vệ tài sản.
Những quỹ tín thác này cho phép bạn bỏ qua nhiều phần của quá trình chứng thực di chúc bằng cách đặt tài sản của bạn vào một quỹ ủy thác pháp lý riêng biệt.
Việc phân chia tất cả các tài sản khác phải tuân theo thứ tự dưới đây theo luật bang Virginia:
1. Chi phí tang lễ: Khoản chi đầu tiên từ di sản là dùng để chi trả cho tang lễ và chi phí chôn cất.
2. Các loại thuế: Như đã ghi ở trên, có vài loại thuế mà di sản cần phải chi trả trước khi phân chia. Các loại thuế đó là:
- Probate tax: Thuế chứng thực di chúc - Khoản thuế này được trả khi bắt đầu quá trình chứng thực di chúc. Thông thường mức thuế ở bang Virginia là 1 đô cho mỗi $1,000 giá trị của di sản, và 33 xu cho $1,000 giá trị di sản cho thuế địa phương, nếu có.
- Thuế Thu nhập liên bang - Bạn cần phải thay mặt người mất khai thuế thu nhập cuối cùng.
- Thuế Thu nhập Tiểu bang - Bạn cần phải thay mặt người mất nộp tờ khai thuế cuối cùng của tiểu bang.
- Thuế tài sản cá nhân - Đây là khoản thah toán thuế tài sản cá nhân cuối cùng đối với tài sản của người quá cố.
- Thuế di sản - Thuế di sản này dành cho gia sản có giá trị vượt quá ngưỡng quy định của liên bang là 11.4 triệu đô cho mỗi cá nhân.
[ Bang Virginia không có thuế di sản tiểu bang, nhưng một số bang khác lại có và mức ngưỡng có thể là 1 triệu đô cho mỗi cá nhân.]
3. Nợ: Di sản sau đó mới phân phối tiền để trả bất kỳ khoản nợ tồn đọng nào. Nếu quỹ thanh khoản của di sản không đủ để chi trả, thì di sản phải bán tài sản để chi trả. Tài sản có thể là nhà, xe hoặc bất kỳ vật nào có giá trị để biến thành tiền mặt.
4. Thừa kế: - Số tiền còn lại (sau khi chi trả cho người quản lý) sẽ được chia đến cho những người thừa kế, theo thứ tự thừa kế nêu trên.
Cuối cùng, bạn cần lưu ý rằng tòa án có thể buộc người quản lý thực hiện bước này nếu như họ không hoàn thành việc phân chia di sản trước 6 tháng kể từ ngày mất.
Nếu như người quản lý không thực hiện nhiệm vụ của mình thì bạn nên thông báo cho Thư ký phụ trách hồ sơ của bạn.
Bước 7: Đóng hồ sơ di sản
Sau khi bạn hoàn thành việc đóng thuế, trang trải nợ nần, và chia di sản xong, bạn sẽ phải quay lại gặp Thư ký của Tòa án lưu động để chính thức đóng hồ sơ di sản.
Thư ký sẽ kiểm tra lại công việc và sau đó ghi nhận đóng hồ sơ một cách chính thức.
Tại thời điểm này, tòa án sẽ cho rằng vấn đề đã kết thúc, và sẽ rất khó nếu có ai muốn tranh chấp việc phân chia tài sản hoặc các vấn đề khác của quy trình chứng thực di chúc.
Các câu hỏi thường gặp trong Luật thừa kế của bang Virginia
Dàn xếp một di sản thường tốn thời gian vài tháng, và người quản lý thường không rõ họ có thể và không thể làm gì.
Dưới đây là các câu hỏi thường gặp trong quá trình chứng thực di chúc ở Virginia.
Tôi có phải thông báo cho tòa nếu người nào đó mất không?
Có. Bạn cần phải thông báo cho Thư ký của Tòa án lưu động địa phương để thực hiện quy trình chứng thực di chúc.
Nếu không thông báo, có thể gây ra các vấn đề nghiêm trọng liên quan đến quyền sở hữu tài sản và thuế.
Tòa án có thể bắt buộc một người làm người quản lý di sản không?
Không. Người quản lý phải tuyên thệ rằng họ có thể và sẽ quản lý di sản một cách hợp lý.
Nhiều người không có đủ nguồn lực để đảm nhận một việc tốn thời gian như vậy. Vì lý do này, bạn có quyền từ chối nếu tòa án yêu cầu bạn làm người quản lý di sản.
Điều gì xảy ra khi di sản có nhiều nợ hơn tài sản?
Thỉnh thoảng, một di sản có nhiều nợ hơn tài sản. Khi đó, di sản được coi là "insolvent" (vỡ nợ).
Trong trường hợp này, mọi tài sản còn lại trước tiên sẽ được sử dụng để thanh toán chi phí tang lễ và chôn cất.
Sau đó, di sản sẽ phân chia số tài sản còn lại cho các chủ nợ đến khi tài sản cạn kiệt.
Trong trường hợp này, người quản lý có thể từ bỏ quyền quản lý di sản và giao nó cho một bên quan tâm khác, chẳng hạn như chủ nợ.
Sau đó chủ nợ có thể tự mình tiếp nhận tài sản và giải quyết khi cần thiết.
Tin vui là các thành viên trong gia đình không có trách nhiệm trả nợ cho người đã mất.
Tuy nhiên, bất kỳ tài khoản chung nào (ví dụ như tài khoản ngân hàng chung của vợ và chồng) có thể bị trưng dụng để trả nợ.
Điều này cũng áp dụng cho tài sản thuộc sở hữu chung của gia đình (jointly owned property), chẳng hạn như nhà hoặc xe.
Tôi có cần luật sư để giải quyết di sản không?
Có thể cần. Di sản càng phức tạp thì bạn càng có lợi nếu có luật sư chứng thực di chúc.
Đối với những di sản ít hơn $50,000 thì bạn không cần luật sư.
Nếu di sản có giá trị hơn $50,000 nhưng người thừa kế chỉ có một thì bạn cũng không cần luật sư.
Đối với nhưng di sản lớn hơn, và với tình huống phức tạp hơn, bạn nên gặp luật sư để đảm bảo rằng bạn đang thực hiện đúng quy trình chứng thực di chúc. Điều này là cần thiết nếu bạn cho rằng có người sẽ phản đối di chúc hoặc phân chia tài sản.
Chuyện gì xảy ra nếu di sản có giá trị ít hơn $50,000?
Với những di sản nhỏ, bạn không cần thuê hoặc trả tiền cho người quản lý.
Thay vào đó, bạn có thể phân chia di sản nếu cần, sau đó nộp bản khai có tuyên thệ (an affidavit) lên tòa án để chứng minh rằng bạn đã phân chia công bằng.
Bản khai có tuyên thệ này phải phù hợp với luật của Virginia, và tất cả những người thừa kế đều phải ký tên vào đó.
Lấy ví dụ, nếu hai anh em đang chia tài sản trị giá $40,000 mà cha họ để lại, tất cả những gì họ cần làm là chia tài sản theo tỉ lệ 50/50.
Trong trường hợp này, hai anh em có thể bỏ qua hoàn toàn bước 5 kể ở trên và chỉ cần phân chia tài sản theo hướng dẫn của Thư ký Tòa án Lưu động.
Điều này có thể tiết kiệm thời gian và tiền bạc về lâu dài.
Kết luận
Nếu như một người mất mà không có di chúc ở Virginia, di sản của họ sẽ phải trải qua quá trình chứng thực không di chúc.
Trước tiên, họ cần phải chi trả chi phí tang lễ, thuế và nợ.
Sau đó, phần di sản còn lại sẽ được phân chia cho bạn đời, con cái, hoặc bất kỳ ai kế tiếp theo thứ tự thừa kế trong luật của Virginia.
Với những di sản đơn giản để phân chia, hoặc di sản ít hơn $50,000, bạn có thể làm việc trực tiếp với thư ký Tòa an Lưu động để giải quyết di sản.
Trong đa số các trường hợp khác, bạn sẽ cần người quản lý (an administrator) để tiếp quản di sản thông qua chứng thực di chúc (probate).
Với những di sản phức tạp, bạn nên cần luật sư để đảm bảo bạn tiến hành quá trình chứng thực đúng trình tự.
Ha Le, CRPC™ (dịch)
